THE HILL: „Prawdziwy powód, dlaczego komunistyczne Chiny boją się Shen Yun”

Shen Yun, pomimo olśniewającego przedstawienia chińskiej kultury, wywołało ostatnio pewne kontrowersje w Zachodnich mediach. Chociaż spektakl taneczny otrzymał owacje na stojąco od pełnych sal i pełne entuzjazmu recenzje potwierdzające jego „inspirującą moc”, niektóre krytyczne głosy zarzucały również religijno-polityczne przesłanie niektórych fragmentów tańca.

Taka retoryka często wynika z gwałtownych i zniesławiających potępień spektaklu przez chińskie władze. Chiny wykorzystują swoje wpływy gospodarcze i dyplomatyczne, aby wywierać presję na teatry i ministerstwa na całym świecie i zakłócać występy Shen Yun. W 2016 roku chińska ambasada w Korei Południowej zagroziła sankcjami finansowymi wobec teatru w Seulu, który miał gościć zespół, i skutecznie wymusiła odwołanie występu na kilka dni przed planowaną datą.

Dlaczego więc Komunistyczna Partia Chin posunęła się do takich środków, aby sabotować przedstawienie promujące chińską kulturę? Niektórzy przypisują agresywną reakcję reżimu przedstawianiu przez Shen Yun prześladowań ruchu Falun Gong w Chinach w dwóch z około dwudziestu utworów tanecznych. Jednak za nieustannymi wysiłkami reżimu mającymi na celu stłumienie przedstawienia za granicą kryje się bardziej subtelny i głębszy powód.

Falun Gong, wywodzące się z tradycji buddyjskiej i taoistycznej, stało się bardzo popularny w Chinach kontynentalnych w latach 90. XX wieku. W 1999 roku zostało zakazane i od tego czasu jest brutalnie prześladowane. Komunistyczna Partia Chin retroaktywnie określiła tę grupę jako „złą sektę”, aby uzasadnić swoje przerażające działania, takie jak masowe aresztowania, tortury i przymusowe pobieranie organów. Wśród praktykujących Falun Gong, którzy wyemigrowali ze względu na bezpieczeństwo, grupa profesjonalnych tancerzy i muzyków z północnej części stanu Nowy Jork założyła zespół artystyczny Shen Yun, aby swobodnie celebrować swoją wiarę duchową i chińskie dziedzictwo.

Ich interpretacja tradycyjnej kultury chińskiej znacznie różni się od wersji oficjalnie zatwierdzonej przez Komunistyczną Partię Chin. Poprzez przedstawianie utworów inspirowanych chińską historią i literaturą, Shen Yun odwołuje się do „prawdziwej chińskiej tradycji” określonej przez moralność konfucjańską, a także buddyjskie i taoistyczne myśli duchowe – idee, które rozwijały się przez tysiąclecia, ale zostały potępione i stłumione po przejęciu władzy przez komunistów w 1949 roku i niemal całkowicie wyeliminowane podczas rewolucji kulturalnej w latach 1966–1976.

W tym kontekście historycznym trwające prześladowania Falun Gong przez chińskich komunistów można postrzegać jako część szerszej kampanii przeciwko wierzeniom religijnym i tradycyjnym wartościom kulturowym. W rzeczywistości nadmierne wysiłki reżimu mające na celu cenzurowanie spektaklu tanecznego świadczą o jego głębokiej niepewności co do własnej rzekomej legitymizacji do ucieleśniania chińskiej cywilizacji.

Twierdzenie Shen Yun, że reprezentuje chińską tradycję, przynajmniej z punktu widzenia teorii sztuki, jest trafne. Szkolenie wykonawców skupia się na klasycznym tańcu chińskim, formie sztuki zinstytucjonalizowanej dopiero w latach 50. XX wieku, która jednak odziedziczyła wszystkie wzorce pracy nóg, postawy ciała i techniki akrobatyczne po wielowiekowych tradycjach ludowych, takich jak teatr i sztuki walki.

Co ważniejsze, wchłonęło ono tradycyjny zestaw teorii artystycznych opartych na metafizyce i kosmologii taoistycznej, które nakazywały ciągły przepływ duchowego rezonansu wykraczającego poza ruch fizycznej formy. Teorie te stopniowo traciły swoją intelektualną treść w XX wieku, zwłaszcza po tym, jak partia komunistyczna systematycznie zastąpiła tradycyjne szkoły myślenia ateizmem i materializmem marksistowskim. Spowodowało to, że wartości artystyczne stały się w najlepszym razie pustą retoryką, a w najgorszym – tym, co komuniści potępiali jako „przesądne kajdany feudalnej przeszłości”.

Artyści Shen Yun obeszli komunistyczną interwencję i poważnie potraktowali chińskie podstawy intelektualne i kosmologiczne w swoim rozumieniu tańca. Duchowe nauki Falun Gong, których wyznają twórcy spektaklu, obejmują zasadniczą jedność między tym, co materialne, a tym, co duchowe, z którą ludzie powinni starać się pozostawać w zgodzie. Dla tancerza ważne jest zatem doskonalenie własnego charakteru moralnego przy jednoczesnym doskonaleniu umiejętności fizycznych, tak aby cnotliwe myśli mogły rozprzestrzeniać się z serca na ciało podczas przedstawiania opowieści o bohaterstwie, dobroci i oddaniu.

Ta duchowa interpretacja chińskiej kultury wywarła ogromny wpływ na całym świecie. Zachodnia publiczność twierdzi, że po przedstawieniu odczuwa podniesienie na duchu. Chińscy widzowie również są głęboko poruszeni „prawdziwą tradycją”, której nie ma w Chinach po Mao.

Ta inspirująca wizja tego, czym były i czym mogłyby być Chiny bez partii komunistycznej, musiała głęboko zaniepokoić autorytarne państwo. Gdy sztucznie połączone idee „Chin” i partii zostaną rozdzielone, podważone zostanie uparte twierdzenie reżimu, że jest on jedynym prawowitym strażnikiem i rzecznikiem chińskiej cywilizacji i kultury.

W ostatnich latach potępiająca retoryka Komunistycznej Partii Chin wobec Shen Yun przeniknęła do zachodniej krytyki, która przedstawia wysiłki zespołu mające na celu ożywienie kultury duchowej w obliczu autorytarnych represji jako podstępną propagandę polityczną i religijną.

Sztuka, od wizji wiecznego potępienia w Sądzie Ostatecznym Michała Anioła po niebezpieczną ucieczkę rodziny Von Trapp przed nazistowskimi prześladowaniami w filmie „Dźwięki muzyki”, nigdy nie istniała w społecznej próżni, ale zawsze była czymś więcej niż tylko odzwierciedleniem aktualnej sytuacji politycznej. Traktowanie polityki i religii jako jedynego celu sztuki Shen Yun, a nie jej kontekstu, oznacza zaprzeczenie istotnemu ludzkiemu doświadczeniu nadziei i dobroci, które wielu widzów, niezależnie od ich orientacji politycznej i religijnej, już z niej czerpie.

Yuefeng Wu jest doktorem historii sztuki na Uniwersytecie Johna Hopkinsa.

Oryginalny artykuł: https://thehill.com/opinion/international/4500639-the-real-reason-communist-china-is-afraid-of-shen-yun/