W tej serii poznawaliśmy podobne do siebie postacie historyczne ze Wschodu i jak i Zachodu. Jako zabawne podsumowanie, postanowiliśmy dodać jeszcze jedną parę, chociaż są to postacie fikcyjne, to ich podobieństwo jest uderzające.
Czy wiedzieliście, że istnieje chiński odpowiednik Kopciuszka?
Na długo przed środkami masowego przekazu, w 850 roku n.e., za czasów panowania dynastii Tang, ukazała się chińska baśń o Ye Xian. Zaś ta najczęściej kojarzona jest przez ludzi wersja bajki o Kopciuszku pojawiła się osiem wieków później, w 1697 roku, a jej animacja od Disney’a miała premierę w 1950 roku. Natomiast ta z Amazon Prime w 2021 roku…
Z tego co nam wiadomo, na Zachodzie najwcześniejsza wersja bajki o Kopciuszku powstała w Grecji jakiś czas przed lub po narodzinach Chrystusa. W tej historii przedstawiono grecką niewolnicę Rhodopis, która wyszła za mąż za egipskiego faraona. Niemniej tutaj, w tym wpisie, najpierw przedstawimy chińską wersję bajki i porównamy ją do najbardziej rozpoznawalnej na Zachodzie wersji Kopciuszka z tej opublikowanej przez Francuza Charles’a Perraulta.
Najpierw jednak wymieńmy kilka charakterystycznych faktów:
• Ye Xian, to imię tej pięknej, młodej damy, która jest życzliwa i delikatna,
• nie ma matki,
• jej ojciec zmarł a jej okrutna macocha zmusza ją do pełnienia roli służącej,
• jej macocha robi wszystko, co tylko może, by uczynić życie Ye Xian żałosnym.
Brzmi znajomo?
Życie było ciężkie dla Ye Xian, ale miała towarzyszkę w postaci mówiącej ryby, którą uwielbiała (a Kopciuszek miała myszy). Ta ryba była jedynym źródłem radości dla Ye Xian. Każdego dnia, gdy przychodziła nad jezioro zobaczyć się z rybą, ta podpływała z podekscytowaniem do powierzchni, by ją powitać.
Jednak zazdrosna macocha wkrótce się o tym dowiedziała… Natomiast ryba, gdy tylko widziała, że macocha jest w pobliżu, szybko nurkowała w głębinach jeziora, by uniknąć jej morderczego spojrzenia.
Pewnego dnia macocha chcąc oszukać rybę, ubrała się jak Ye Xian i udawała jej głos, aby zwierzę podpłynęło do powierzchni wody. Kiedy niewinna ryba wyłoniła się z głębin, spotkała się ze sztyletem dzierżonym przez złą macochę. Było za późno na ucieczkę. Finalnie ryba została ugotowana i zjedzona przez macochę i przyrodnią siostrę Ye Xian, a ości zakopane.
Gdy Ye Xian odkryła, że jej jedyna towarzyszka została zabita, wybuchła płaczem.
Szczęśliwym trafem Kopciuszek miała swoją matkę chrzestną – wróżkę, zaś Ye Xian miała brodatego, odzianego w taoistyczne szaty ojca chrzestnego – maga. I to właśnie w tym momencie jej życia pojawił się ów ojciec chrzestny.
„Nie płacz moje dziecko” – powiedział do niej. „Wiem, gdzie są zakopane ości. Wykop je, ale zatrzymaj to w tajemnicy. Gdy będziesz w wielkiej potrzebie, możesz pomodlić się do ości, o co tylko zechcesz. Jednak pamiętaj, nie bądź chciwa, inaczej spotka cię kara boska”.
Pantofelek
Z okazji Nowego Roku w miasteczku miały się odbyć uroczystości z udziałem mieszkańców i podekscytowana przyrodnia siostra Ye Xian planowała w nich uczestniczyć, w nadziei że znajdzie tam swojego przyszłego męża.
Ye Xian też chciałaby wziąć w nich udział, ale macocha zabroniła jej wychodzić z domu. Obawiała się, że na przyjęciu Ye Xian przyćmi swym pięknem przyrodnią siostrę.
Dziewczyna nie miała ładnej sukienki, więc wyjęła stare ości i w jednej chwili, patrzcie i podziwiajcie, przyoblekła się we wspaniałą jedwabną suknię oraz płaszcz z piór i… parę lśniących złotych pantofelków.
Tak oto dzięki magicznym ościom spełniającym życzenia i nieśmiertelnemu opiekunowi Ye Xian udała się na przyjęcie, gdzie wkrótce zwróciła na siebie uwagę otoczenia. Zaproszeni goście byli zachwyceni jej pięknem, anielskim obliczem, zniewalającym uśmiechem i pełnym wdzięku chodem.
W chwili, gdy Ye Xian zaczęła cieszyć się zainteresowaniem, dostrzegła ją przyrodnia siostra.
„Spójrz mamo!” – zawołała. „Czy to nie moja siostra?!”
Ye Xian słysząc krzyk dziewczyny, zaczęła uciekać i jeden pantofelek spadł z jej delikatnej stopy.
Jakiś czas później pantofelek ten trafił w ręce młodego (i przypuszczalnie przystojnego) króla, który postanowił znaleźć właścicielkę pantofelka.
Bucik tak zachwycił króla, że ten wydał królewski dekret, w którym ogłosił, iż poślubi pasującą do pantofelka stopę (jak i całą jej resztę).
Mnóstwo panien próbowało szczęścia, ale pantofelek nie pasował na żadną z nich.
Król rozkazał swoim ludziom szukać drugiego pantofelka we wszystkich możliwych miejscach, w każdym domu, w całym królestwie. W końcu znaleziono go w szufladzie Ye Xian wraz z jej olśniewającą suknią.
Ye Xian została przyprowadzona przed oblicze króla, który na jej widok wpadł w zachwyt. Dziewczyna wsunęła stopę w pantofelek i okazało się, że idealnie do siebie pasują.
Król i Ye Xian zostali małżeństwem tak szybko, jak tylko udało się zorganizować zaślubiny. Ye Xian została uwolniona od swojej okrutnej macochy i przyrodniej siostry, a z królem żyła długo i szczęśliwie.
Ye Xian, której serce było tak samo piękne jak jej oblicze, wybaczyła macosze i przyrodniej siostrze wszystko, czego mieszkając z nimi, doświadczyła: poniżanie, znęcanie się i inne okrucieństwa; nie żywiła do nich żadnej urazy. Prawdopodobnie była to jedna z tajemnic jej wdzięku.
Podobnie jak w przypadku bajki o Kopciuszku, historia Ye Xian także ma inne wersje, choć ta opowiedziana powyżej jest najpopularniejszą.
W greckiej wersji Kopciuszka, zamiast o pantofelkach usłyszymy o parze sandałów, podobnie będzie w bajce irackiej. Natomiast w chińskiej i francuskiej pojawią się odpowiednio złote i szklane pantofelki. Podobnie w wersji rosyjskiej, wietnamskiej, tybetańskiej i tajskiej.
Mimo pewnych różnic kulturowych – na przykład, w wersjach azjatyckich znaczące miejsce zajmuje reinkarnacja – dominującym morałem w bajce, zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie, jest to, że warto być życzliwym i przebaczać. Przebaczać złoczyńcom, którzy działają z zazdrości i przekory, mieć dobroć w sercu, nawet jeśli wydaje się, że nie ma już nadziei na lepsze jutro.
Koncepcja historii o Kopciuszku – dobrej osobie, którą spotyka pechowy los, doświadcza niesprawiedliwości i trudności, by ostatecznie poprzez wytrwałość i wiarę, odnaleźć wybawienie i szczęście – jest jednym z najbardziej niezmiennych i ujmujących wątków fabularnych.
